Het onstaan van canyoning als sport in Vlaanderen en het ontstaan van het Canyon Team Vlaanderen (CTV) vzw als club zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In dit artikel lees je alles over deze interessante geschiedenis.
Hoewel canyoning pas de laatste decennia haar opmars is aan het maken, wordt deze sport al veel langer (onrechtstreeks) beoefend binnen de speleologie. De eerste canyon werd reeds afgedaald in 1888 door Édouard-Alfred Martel die een ondergrondse rivier volgde om de Abîme de Bramabiau te ontdekken. Deze afdaling was het begin van zijn officiëuze canyoncarrière en het begin van de moderne speleologie.
De allereerste afdalingen van canyons stonden dus volledig in het teken van de speleologie. Om hun grotten te bereiken (zonder kunstmatig een ingang te maken) moesten de speleologen vaak een kloof afdalen. Het hoofddoel voor hen was het verkennen van nog ongekende grotsystemen. Het is pas vanaf 1980 dat een grotere groep speleologen en bergsporters de sport canyoning écht leren kennen en ontwikkelen als een alleenstaande discipline. Kort erna, in 1986, neemt de Franse speleologiefederatie (FFS) de activiteit onder haar vleugels. Om hun sporters beter op te leiden organiseert de FFS in 1991 de eerste sportkaderopleiding (of “brevet d’etat”) voor canyoneers.
Midden de jaren ’90 bereikt de canyonsport ook Vlaanderen. Het is op deze moment dat het Vlaams Verbond van speleologen een werkgroep canyoning opricht. Het doel van deze werkgroep is om Vlaamse speleologen zich te laten verdiepen in de specifieke technieken van de canyonsport. Gemotiveerd om zich volledig op te leiden en opscholen tot sportkader trekken enkele Vlaamse canyoneers naar Frankrijk om er bij de FFS hun opleidingen tot “initiateur” en “moniteur” te gaan volgen. Dit waren de eerste officiële canyonbrevetten die door Belgen werden behaald.
Een kleine tien jaar later, op woensdag 11 oktober 2006 om precies te zijn, steken de oude en nieuwe garde canyoneers de hoofden bij elkaar en richten ze het Canyon Team Vlaanderen (CTV) vzw op. Het hoofddoel van het CTV is om de grote verscheidenheid aan canyontechnieken bij elkaar te brengen binnen één leerschool. Het CTV profileert zich niet enkel als een kenniscentrum voor canyoning, maar als een heuse vereniging. De organisatie van canyoningopleidingen blijft uiteraard een belangrijk deel van haar activiteiten, maar op termijn ook verschillende treffens en bijscholingen georganiseerd.
Met het ontstaan van de eerste canyonclub en -opleidingen, en de popularisatie van de sport, kwam er ook al snel de nood voor kwalitatief geschoolde sportkaders. Het BLOSO (vandaag de Vlaamse Trainersschool of VTS) deed hiervoor dan ook beroep op het CTV. Met onze ervaring in de sport hielpen we BLOSO in 2007 de allereerste editie van de Initiator canyoning op te stellen en te organiseren. In de oorspronkelijke vorm lag deze opleiding redelijk dicht bij het eerste brevet d’etat van de FFS: de “initiateur canyoning”.
Sinds onze oprichting in 2006 is de canyonsport in Vlaanderen een welgekende bergsport geworden en klinkt de naam “canyoning” al niet vreemd meer in de oren. Om de opleidingen verder te verfijnen en de cursusinhoud voor de sportkaders toe te spitsen op de kwaliteitsvereisten van de VTS werd er ook een opleidingscel canyoning opgericht. Het doel van deze cel is gericht op het bewaken van de kwaliteit van de verschillende opleidingen en het opvolgen van de trends rond canyontechnieken. Vanuit de VTS wordt er getracht de cursusinhoud tot VTS Initiator Canyoning steeds meer los te koppelen van de Franse brevet d’etat en hier een eigen Vlaamse invulling aan te geven die kadert binnen het stramien dat de VTS ook hanteert voor de andere bergsporten. Vandaag de dag ligt het niveau van de VTS Initiator canyoning bijgevolg tussen de FFS Initiateur en FFS Moniteur in. Aan de andere kant bewaakt deze cel ook de opleidingskwaliteit van de opleidingen tot autonoom canyoneer. Met het ontstaan van nog andere canyonclubs in 2014 kwam vanuit de klim- en bergsportfederatie (KBF) de vraag om deze cel ook mee in hun werking op te nemen en werd deze omgedoopt tot de “sportcel canyoning”. Vandaag staat deze sportcel canyoning in voor het organiseren van bijscholingen voor sportkaders, bewaken van de leerlijnen canyoning en het mee vormgeven en organiseren van de opleidingen tot sportkader. In 2024 tracht de sportcel canyoning de allereerste editie van de VTS Instructeur B Bergsport: Canyoning te organiseren.